การกระทำความชั่วที่ควรเลี่ยงในชีวิตมนุษย์

           การกระทำที่ชั่วทำให้หนทางชีวิตที่ตนเดิน ยิ่งเดินยิ่งแคบในที่สุดก็จนตรอกไร้ทางเดิน การทำความชั่วทำร้ายทำลายผู้อื่นสุดท้ายตนเองย่อมเป็นผู้ได้รับผลกรรมสนอง ผู้อื่นโดนทำร้ายตนเองก็พลอยได้รับความเศร้าโศกน่าเวทนาไปด้วย ทั้ง ๆ ที่รู้เช่นนี้ยังจะแสวงหาความทุกข์ใส่ตนอีกไปใย?

                ความคิดที่ผิดต่อมโนธรรม การกระทำที่ผิดต่อครรลองคลองธรรม ก่อกรรมทำเข็ญถือว่าตนเก่งใจแข็งจิตใจโหดเหี้ยมเป็นโจรในคราบผู้ดี ลบหลู่สถาบันพระมหากษัตริย์ ไม่กตัญญูบุพการี ประณามปัญญาชน สามีภรรยาหมางเมิน ทรยศต่อการทำการงาน หลอกลวงผู้ด้อยความรู้ เห็นผิดเป็นถูก เสกสรรขึ้นปรักปรำ วาจากลับกลอก ไร้สาระ ริษยาใส่ร้ายผู้ร่วมศึกษาบำเพ็ญฉ้อฉลแกล้งหลอก ยโสเสแสร้ง ระรานญาติมิตร แข็งกร้าวไรความปรานี โหดเหี้ยมไร้เหตุผล ถือความคิดตนเป็นใหญ่ ยกตนข่มท่าน ชอบวิวาท ไม่รู้จักแยกแยะถูกผิด บิดเบือนชั่วดี สนับสนุนสิ่งผิดคัดค้านสิ่งที่เหมาะสม

                ทารุณเบื้องล่าง แก่งแย่งความชอบ ประจบสอพลอเบื้องสูงหวังบรรลุประสงค์ ฝ่าฝืนคำสั่ง ไม่สำนึกคุณ แค้นเคืองไม่จบสิ้นเจ้าคิดเจ้าแค้นไม่ลดละ หยามหมิ่นกดขี่ปวงประชาเหล่าพี่น้องพุทธบุตร ก่อความวุ่นวายต่อการปกครองประเทศ ไม่เคารพกฎหมายบ้านเมือง ตบรางวัลชมเชยแด่คนผิด ลงโทษผู้บริสุทธิ์

                ฆ่าคนชิงทรัพย์ กลั่นแกล้ง บ่อนทำลายคนแย่งตำแหน่งเข่นฆ่าเพื่อชนะในการทำศึก ขู่เข็ญสังหารให้ยอมจำนนศิโรราบปลดและลดขึ้นคนดีมีความสามารถจากตำแหน่ง กดขี่ข่มเหงหญิงหม้าย คนพิการกำพร้าอาภัพ เพิกเฉยกฎหมาย ชอบรับสินบนชี้ถูกเป็นผิด ชี้ผิดเป็นถูก คดในข้องอในกระดูก ทำเรื่องเล็กให้เป็น เรื่อง ใหญ่

                เห็นผู้ถูกลงทัณฑ์แล้วยังซ้ำเติม รู้ความผิดไม่ยอมแก้ไขเห็นความดีไม่ยอมกระทำ โยนความผิดตนให้ผู้อื่น ใช้กลอุบายทำให้ผู้อื่นหายนะ ใช้กลวิธีปิดกั้นผู้อื่น ใส่ร้ายอริยะเมธี หัวเราะเยาะอริยะปราชญ์ รังแกคนดีมีคุณธรรม ทำลายล่วงล้ำคุณธรรมบารมี ลอบทำร้ายผู้อื่น โลภมากฉวยโอกาส ยิงนกล่าสัตว์ให้ตระหนกปิดถ้ำทำลายรัง ฆ่าสัตว์ตัดชีวิต ห้ำหั่นแขนขา ทำร้ายชีวิตในครรภ์และ ใน ไข่

                เห็นผู้อื่นทุกข์ยากยังยินดี ขัดขวางความสำเร็จของผู้คนมีความสุขปลอดภัยอยู่บนความทุกข์ยากเดือดร้อนของผู้อื่น เอาเปรียบผู้อื่นหาผลประโยชน์ใส่ตน หลงติดในความชั่ว อบายมุขทำชั่วง่ายกว่าทำดี ทำเพื่อตนเองละทิ้งส่วนรวม ช่วงชิงความคิดความสามารถของผู้อื่น ปิดบังคุณงามความดีของผู้อื่น เหยียดหยามความอัปลักษณ์ของผู้อื่น แฉโพยความลับของผู้อื่น ทำให้ผู้อื่นต้องสูญเสียทรัพย์หรือสิ่งของ ล่อลวงทรัพย์ของผู้อื่นในทางที่ผิดรีดนาทาเร้นบีบเค้นผู้อื่น พรากแม่พรากลูก ครอบครัวพลัดพรากรุกรานข่มเหงของรักของผู้อื่น ช่วยเหลือส่งเสริมผู้อื่นทำความผิด พอใจลุ่มหลงในอำนาจวาสนา เหยียดหยามผู้อื่นเพื่อชัยชนะแห่งตน ทำลายเมล็ดพันธุ์ของผู้อื่น

                ทำร้ายคู่สมรส แม้นร่ำรวยทว่าหยิ่งยโส แม้นกินฟรีอยู่ฟรีทว่าไร้ยางอาย ถือเป็นบุญคุณปัดความผิด ใส่ร้ายขายความชั่วเพื่อผลประโยชน์ แสวงหาชื่อเสียงจอมปลอม หน้าเนื้อใจเสือ บิดเบือนปกปิดส่วนดีของผู้อื่น ปกป้องปมด้อยของตนเอง ถืออำนาจขู่เข็ญบีบบังคับ เช่น ฆ่าทำให้ผู้อื่นบาดเจ็บอย่างโหดเหี้ยมตามอำเภอใจ

                ตัดเย็บเสื้อผ้าโดยไม่มีเหตุผล สุรุ่ยสุร่ายฟุ่มเฟือย ฆ่าแกงสัตว์อย่างป่าเถื่อนไร้คุณธรรม ทิ้งขว้างพืชพันธุ์ธัญญาหาร ทำให้เวไนยเหน็ดเหนื่อยลำบาก ทำลายชีวิตครอบครัวของผู้อื่น ยึดทรัพย์สินของเขา ทลายเขื่อน วางเพลิงให้ราษฎร กฎระเบียบสับสนปนเปทำลายความดีที่ผู้อื่นสร้างไว้ ทำลายข้าวของผู้อื่น โดยเฉพาะคนจนให้เสียหาย เห็นเขามีเกียรติสูงศักดิ์ หวังให้เขาถูกปลดตกต่ำ

                เห็นเขาร่ำรวยมั่งมี หวังให้เขาล้มละลายเห็นเขารูปงามคิดจะครอบครองไว้เป็นส่วนตัว ดูแลทรัพย์สินของเขา หวังให้เขาตายอย่างเร็ววัน หมั่นวอนขอพรให้สมประสงค์ ก็เกิดความโกรธสาปแช่ง เห็นเขาผิดพลาดก็รีบซ้ำเติมความผิด เก็บซ่อนพิษร้ายปลุกปั้นให้คนเอือมระอาวิบัติ ใช้ยาทำลายต้นไม้ มีความโกรธเคียดแค้นในอาจารย์ ขัดแย้งกับบุพการีพี่น้อง ใช้กำลังดื้อดึง บีบบังคับเอาชอบระราน อีกแย่งชิง ปล้นสะดมทรัพย์สินจนมั่งคั่ง ใช้เล่ห์ล่อหลอกเพื่อขอโยกย้าย ตบรางวัลและลงโทษทัณฑ์อย่างไร้ความยุติธรรม สนุกสนานหาความสุขจนผิดใจกัน ปฏิบัติต่อเบื้องล่างอย่างโหดร้ายทารุณ ขู่กรรโชกผู้อื่นให้กลัว รำไม่ดีโทษปี่โทษกลอง ด่าลมด่าฝน ด่าว่าฟ้าดินชอบต่อสู้โต้เถียงไปทั่ว ขับไล่พวกพ้องอย่างไม่ดูตาม้าตาเรือ

               ฟังเสียงคนเคียงหมอน ละเมิดโอวาทพ่อแม่ ได้ใหม่ลืมเก่า ปากอย่างใจอย่าง มือถือสากปากถือศีล โลภสวมรอยเพื่อเอาทรัพย์ หลอกลวงปิดบังอำพรางเบื้องสูง เป็นน้ำเป็นตัว ใส่ไคร้ทำร้ายบุคคลที่เท่าเทียมกัน แสร้งชมว่าซื่อ ทว่าทำร้ายคนจนเสียหายแสร้งชมว่าตรง ทว่าเอาแต่ด่าว่าสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ทั้งความกตัญญูเอาอย่างเนรคุณ คัดค้านต่อต้านคนกันเองสนับสนุนคนนอกบริจาคแล้วเสียใจภายหลัง แสร้งยืมแล้วเจตนาไม่คืน เรียกร้องส่วนเกินที่มิใช่ของตนโดยพยายามสร้างสถานการณ์

               หลงระเริงในความอยากปรารถนาไม่จบสิ้น เอาอาหารที่สกปรกเน่าเสียมาเลี้ยงผู้คน เอาเดรัจฉานวิชามอมเมาผู้อื่น มีแต่ข้อบกพร่องจิตใจคับแคบ กล่าวชมนิดหน่อยก็ตัวลอย เอาของปลอมไปปนกับของจริง ตักตวงเอาผลประโยชน์ด้วยเล่ห์วิธี บีบบังคับคนดีให้เป็นคนเลว ด่ากระทบกระเทียบเปรียบเปรยผู้อื่นว่าเป็นคนโง่อย่างเฉียบพลัน โลภโมโทสันอย่างไม่มีที่สิ้นสุด สาปแช่งเพื่อขอความยุติธรรม

               ติดเหล้าจนทำผิดครรลองคลองธรรม สายเลือดเดียวกันต่างโกรธแค้นแย่งชิงกัน บุรุษไม่สัตย์ซื่อ สัตว์ไม่อ่อนโยน ไม่ปรองดองกับภรรยา ไม่เคารพต่อสามี ชอบคุยโม้โอ้อวด มักแสดงความอิจฉาตาร้อน เหยียดหยามวิญญาณที่ล่วงลับไปแล้ว ละเมึดผิดต่อคำบัญชาเบื้องสูง การกระทำไร้สาระไร้ประโยชน์ จิตมักไม่อยู่ในร่องในรอยสาปแช่งตนเองแช่งชักหักกระดูกผู้อื่น มีอคติเข้าข้างถือหาง ข้ามหน้าข้ามตา กินนอกกินใน กินทิ้งกินขว้าง ทำร้ายลูกทำแท้ง กระทำการใดมักจะปิดบังอำพรางให้ไกลหูไกลตาคนสิ้นเดือนร้องรำทำเพลง รุ่งอรุณต้นเดือนก็คำรามลั่น

               จุดธูปด้วยไฟในเตา เอาฟืนสกปรกโสมมมาใช้หุงทำอาหารตกกลางคืนก็เปิดโล่งเปลือยล่อนจ้อน ไม่มีอะไรปกคลุม ลงโทษประหารชีวิตสัตว์ทั้ง 8 เทศกาล มักใช้นิ้วชี้สั่งดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ ดวงดาราอยู่เสมอ วัน ๆ ได้แต่นั่งคอยโชควาสนาที่ฟ้าดินประทานให้ วางเพลิงล่าสัตว์ในฤดูผสมพันธุ์ โทษลมโทษฝน บ่นว่าฟ้าดิน เห็นร่างกายเขาไม่สมประกอบหัวเราะใส่ เห็นความสามารถเขาน่าชม กลับเมินเฉยละเลย