ม้าใช้หนี้

   แต่ก่อนมีพวกโจร 500 คนยึดเอาหุบเขาแห่งหนึ่งเป็นรังโจร เที่ยวออกอาละวาดปล้นสะดมไปทั่ว โดยไม่คำนึงบาปบุญคุณโทษ ทุกครั้งจะได้ทรัพย์สินมากมายกลับมา

    ครั้งหนื่งโจรห้าร้อยพวกนี้ได้ไปปล้นที่หมู่บ้านแห่งหนึ่งได้ทรัพยากรมากมายเช่นเคย ระหว่างที่พวกโจรขี่ม้าจะกลับค่ายมาถึงครึ่งทาง ม้าของหัวหน้าโจรก็หยุดวิ่งอย่างกะทันหันทำให้หัวหน้าโจรโมโหมาก จึงใช้แส้ฟาดมันใหญ่ แต่ม้าตัวนี้ก็ไม่ยอมวิ่งอยู่ดี ทุกคนรู้สึกแปลกใจต่างพากันล้อมดู ทันใดม้าตัวนั้นก็พูดเป็นภาษาคนว่า “ท่านอย่าตีผมอีกเลย ผมไม่จำเป็นต้องรับใช้ท่านอีกต่อไปแล้ว เพราะชาติก่อนผมยืมเงินท่าน 500 ตำลึงแล้วไม่ได้ได้คืน ยมบาลจึงตัดสินให้ชาตินี้ต้องเกิดเป็นม้า มาใช้หนี้ บัดนี้เงิน 500 ตำลึงพร้อมดอกช่วงหลายปีมานี้ได้ใช้คืนท่านหมดแล้ว ตอนนี้ไม่ได้เป็นหนี้ต่อกันแล้ว ผมจะกลับไปรายงานยมบาลละ” พูดจบมาตัวนั้นก็ล้มลงสิ้นใจตาย เหตุการณ์เหลือเชื่อที่เกิดขึ้น พวกโจรต่างเห็นกับตาตัวเอง พากันประหลาดใจไปตาม ๆ กัน โดยเฉพาะหัวหน้าโจรถึงกับนิ่งอึ้ง ในใจคิดว่า มันเพียงแค่ชาติก่อนเป็นหนี้เรา 500 ตำลึง ชาตินี้ก็ต้องเกิดเป็นม้ามาใช้หนี้ แล้วที่พวกเราไปปล้นทรัพย์สินของคนอื่นยึดมาเป็นของเราทุกวันแบบนี้ ชาติหน้าผลที่จะเกิดขึ้นคงต้องยิ่งกว่าเป็นหลายเท่า คิดมาถึงตอนนี้ทำให้รู้สึกหวาดกลัว จึงบอกกับเหล่าสมุนว่า จะล้างมือไม่ทำอีกแล้ว ซึ่งทุกคนก็เห็นด้วย พวกโจรทั้ง 500 คนต่างสาบานต่อฟ้าดินว่า จะกลับตัวกลับใจใหม่ และได้เผาทำลายค่ายโจรทิ้งแล้วเอาทรัพย์สินเงินทองที่ปล้นมาทั้งหมดนำไปแจกจ่ายแก่คนยากจน ต่อมาโจรทั้ง 500 คนต่างก็ขึ้นเขาจำศีลภาวนา บำเพ็ญเพียรจนสำเร็จมรรคผลในที่สุด