สรรเสริญ กับ นินทา

      คนทั่วไปล้วนพอใจให้คนเขาสรรเสริญและโกรธเคืองที่ถูกนินทา นี่ก็เป็นการแสดงว่าคนเราก็มีใจที่ชอบแต่สิ่งดี แต่ทว่าการนินทาก็สามารถทำให้คนก้าวหน้าได้ คนที่สามารถยอมรับการนินทาได้มากนั้นก็หมายความว่าเขาย่อมมีสิ่งที่ “งามสมบูรณ์” กว่าคนทั่วไปได้มาก

         ช่างเสื้อจะตัดเสื้อผ้าสักชุดหนึ่ง ก่อนอื่นก็ต้องวัดตัวเสียก่อน ภายหลังค่อยสามารถตัดเย็บได้ แบบนั้นยังไม่นับว่าแน่จริง เพราะอาจมีผิดพลาดได้ ดังนั้นก่อนที่จะตัดเย็บให้เรียบร้อยก็ต้องมีการลองตัวเสียก่อน หากมีตรงไหนไม่พอดีก็เผื่อไว้แก้ไขอีกครั้ง จึงจะนับว่าสำเร็จ ด้วยเหตุนี้ แต่ละคนจึงอย่าคิดว่าทุกสิ่งอย่างตนเองงามสมบูรณ์ที่สุดแล้ว ก็เหมือนช่างเสื้อที่ยอมรับฟังความคิดเห็นของลูกค้า ถ้าหากคิดว่าตนเองพอใจเป็นใช้ได้คนรอบ ๆตัวเขาย่อมจะไม่พอใจ เพราะฉะนั้นเขาย่อมจะไม่ได้รับมิตรภาพเป็นแน่แท้

         กับคนที่บำเพ็ญธรรมนแล้วตนเองยิ่งไม่อาจได้รับความพอใจ ถ้ายิ่งคิดว่าตนเองมีอภิญญา แล้วคิดว่าตนเองบำเพ็ญได้ดีมาก หรือถือว่าสายธรรมที่ตนเองบำเพ็ญอยู่นั้นสูงส่งกว่าของผู้อื่น หรือคนที่เป็นโรคในทำนองเดียวกันนี้ตัวเขาเองย่อมได้รับอารมณ์แค้นเคืองจากคนรอบข้าง หรือได้รับผลตอบสนองที่ไม่เป็นมิตรดี

         การบำเพ็ญธรรมเป็นงานผูกบุญความสัมพันธ์ที่ดี ควรที่จะมีสายตาที่เมตตาและมีใจที่เสมอภาพไปปฏิสันถารกับผู้อื่น เชื่อแน่ว่าจะเต็มไปด้วยอารมณ์ธรรมอันอบอุ่น ชีวิตการบำเพ็ญธรรมก็จะผ่านไปอย่างมีความหมาย