กวนอูเกิดในปลายสมัยราชวงศ์ฮั่น วันที่ 24 เดือนหก พ.ศ.703 ณ หมู่บ้านปอตี เมืองก้อยกุ่ย ทางทิศใต้ของมณฑลซันซี กวนอูรูปร่างสูงใหญ่ มีและกำลังมหาศาล แต่งงานเมื่ออายุ 17 ปี มีบุตรชาย 3 คน คนโตชื่อกวนเป๋ง ซึ่งมักติดตามบิดาออกศึกเสมอ พลีชีพตายพร้อมกวนอูตอนอายุ 42 ปี คนรองชื่อ กวนเฮง คนเล็กชื่อ กวนเสาะ
กวนอูเป็นคนซื่อสัตย์ เกลียดพวกกังฉิน เนื่องจากเจ้าหน้าที่ท้องถิ่นขูดรีดข่มเหงราษฎร กวนอูทนดูไม่ไดจึงจัดการฆ่าเสีย แล้วหลบหนีไปที่เมืองตุ้นกวน ณ เมืองตุ้นกวน กวนอูได้พบกับเล่าปี่และเตียวหุย เนื่องจากคนทั้งสามมีอุดมการณ์ตรงกัน จึงสาบานเป็นพี่น้องร่วมทุกข์ร่วมสุขด้วยกันที่สวนดอกท้อ จุดประสงค์เพื่อกำจัดขุนนางกังฉิน ค้ำชูราชวงศ์ฮั่น
ตอนที่กวนอูถูกทหารโจโฉล้อมที่เชิงเขา โจโฉส่งเตียวเลี้ยวไปเกลี้ยกล่อมกวนอูให้ยอมจำนน กวนอูยื่นเงื่อนไข 3 ข้อ คือ
1. เป็นการยอมจำนนต่อราชวงศ์ฮั่น มิใช่จำนนต่อโจโฉ
2. ห้ามทหารเข้าไปในที่พักของพี่สะใภ้
3. ถ้ารู้ว่าเล่าปี่อยู่ที่ไหน เมื่อไร จะรีบไปหาทันที
โจโฉใช้แผนซื้อใจกวนอู จึงยอมตามเงื่อนไขและเพื่อให้พี่น้องระแวงกันจึงจัดให้กวนอูพักห้องเดียวกันกับพี่สะใภ้ทั้งสอง แต่กวนอูยืนเฝ้าอยู่หน้าห้องทั้งคืนจนรุ่งเช้า ทำให้โจโฉเลื่อมใสยิ่งขึ้น ครั้นรู้ว่าเล่าปี่ไปอยู่กับอ้วนเสี้ยว กวนอูจึงไปอำลาโจโฉ โจโฉพยายามหลบหน้าไม่ยอมให้พบถึงสามครั้ง กวนอูจึงเขียนจดหมายลาไว้ แล้วพาครอบครัวของพี่สะใภ้ออกเดินทางไปหาเล่าปี่ทันที ระหว่างทางต้องฝ่าด่านถึงห้าด่านและทหารนับพันนับหมื่น แต่กวนอูก็สามารถพาพี่สะใภ้ทั้งสองไปพบกับเล่าปี่จนได้
บั้นปลายชีวิตกวนอูและกวนเป๋งถูกทหารของซุนกวนจับได้ และถูกประหารทั้งสองพ่อลูก ตอนนั้นกวนอูอายุ 60 ปี ส่วนกวนเป๋ง อายุ 42 ปี