ไว้ชีวิตเขาเถิด
วันหนึ่งในเดือนมีนาคม เมื่อประมาณเจ็ดสิบปีก่อน แม่น้ำต้าฉังโกว ซึ่งเป็นเส้นทางคมนาคมทางน้ำอันสำคัญสายหนึ่งในประเทศจีนดูแคบลงเล็กน้อย เพราะเป็นช่วงน้ำลด แต่เรือสินค้าใหญ่ๆ ก็ยังคงขึ้นล่องลำเลียงซื้อขายกันอยู่ไม่ขาดสาย
เรือขนส่งพืชไร่ขบวนหนึ่ง ล่องมาถึงช่วงอำเภอไฮว๋หนิงเวลาค่ำพอดี จึงได้จอดเทียบท่าพักผ่อนหลับนอนกัน คืนนั้นนายก่งไข่ได้ฝันไปว่า มีชายชราคนหนึ่งผมเผ้าหนวดเคราขาวสะอาดได้มาปรากฏอยู่ตรงหน้า แล้วพูดกับเขาด้วยสายตาเศร้าสลดว่า
"พรุ่งนี้ข้าพเจ้าจะมีภัยมาถึงตัว ขอท่านได้โปรดเมตตาช่วยชีวิตด้วยข้าพเจ้าจะไม่ลืมพระคุณเลย"
นายกงไข่ตื่นขึ้นจากความฝันเมื่อใกล้รุ่ง ใบหน้าชายชราผู้นั้น ยังคงประทับอยู่ในความทรงจำชัดเจนเหมือนเห็นอยู่ตรงหน้า เขาเดาไม่ออกเลยว่าชายชราผู้นั้นเป็นใคร และได้รับภัยอันตรายอย่างไรที่ไหน พอฟ้าสาง ชาวเรือทุกคนก็พากันตื่นขึ้นมาอาบน้ำอาบท่า เตรียมหุงหาอาหาร แล้วจะล่องเรือกันต่อไป
ทันใดนั้นก็มีเสียงเอะอะโวยวายดังขึ้นที่เรืออีกลำหนึ่งถัดไปนายกงไข่รีบออกไปชะโงกดูเหตุการณ์ ก็เห็นลูกเรือคนหนึ่งของเรือลำนั้น กำลังลากแหจับสัตว์น้ำตัวใหญ่ตัวหนึ่งขึ้นมา หนวดสีขาวหรอมแหรม และหัวกว้างแบนของมันโผล่พ้นน้ำขึ้นมาให้เห็นรำไรตัวใหญ่ไม่เบาทีเดียว ลูกเรืออีกสองสามคนเข้าไปร่วมแรงกันลาก ในที่สุดลากขึ้นเรือมาได้ นายกงไข่เห็นชัดว่า มันคือนากแก่ๆ ตัวหนึ่งนั่นเอง เขานึกถึงชายชราในฝันเมื่อคืนนี้ทันที
"ได้เวลาอาหารมื้อเช้าชั้นเยี่ยมเชียวโว้ย" คนงานคนหนึ่งตะโกนอย่างลิงโลดทุกคนเฮโลสนับสนุน นายกงไข่รีบกระโดดข้ามเรือไปออกปากขอซื้อนากตัวนั้นทันที เขามีเงินอยู่ไม่มากนัก แต่ก็ยอมจ่ายให้เป็นค่าชีวิตนากตัวนั้นห้าร้อยเหรียญ ลูกเรือพวกนั้นเห็นว่าได้ราคาพอสมควร ก็ตกลงยินดีจะขายให้ มีแต่นายเฉินซื่อคนเดียวเท่านั้นที่คัดค้านไม่ยอมขายให้ เขาบอกว่าหนังนากผืนหนึ่งไม่รวมเนื้อสดๆ ก็ขายได้ราคามากกว่านี้แล้ว นายกงไข่กำลังจะเอ่ยปากเพิ่มเงินให้อีก แต่ก็ช้ากว่าอารมณ์มืดของนายเฉินซื่อ เขาฟาดฉมวกลงกลางหัวของนาก นากแก่ดิ้นพราดๆ แล้วตายไปต่อหน้าต่อตานายกงไข่ที่ยืนอ้าปากค้างอยู่ คนงานช่วยกันถลกหนังนากตัวนั้นสดๆ ทันที
เช้าวันนั้น ทุกคนในเรือลำนั้นตื่นเต้นเอมโอษฐ์กับการได้กินเนื้อนากเป็นอาหารเช้าเสียงพูดคุยสรวลเสเฮฮาดังขรม นายกงไข่กลับมานั่งคอตกน้ำตาซึม อยู่ในเรือของตัวเอง คอหอยของเขาเต็มตื้นไปหมด ได้เวลาออกเรือแล้ว เรือทุกลำค่อยๆ ถูกถ่อค้ำให้ออกจากฝั่ง มีแต่เรือที่จับนากได้เท่านั้นก็ยังจอดอยู่กับที่ ปรากฏว่าทุกคนในเรือที่ร่วมกันกินเนื้อนากกัน ต่างออกมานั่งเรียงรายทั่วสองแคมเรือ เปลือยก้นหันลงสู่แม่น้ำบ้างก็สำรอกโอ้กอ้าก บ้างก็ถ่ายท้อง ร้องโอดโอย หน้าเขียวหน้าซีดไปตามกัน ส่วนนายเฉินซื่ออาการหนักกว่าเพื่อน เขานอนบิดตัวดิ้นพรากๆ ร้องครวญครางอยู่ท้ายเรือ อาเจียนตรงนั้นถ่ายตรงนั้นคลุกเคล้าทั่วตัวเขาไปหมด ส่งกลิ่นเหม็นตลบ
แล้วพลันทันใดนั้นเขาก็มีอาการเหมือนเจ้าเข้าผี ผลุดลุกขึ้นนั่งพูดเสียงดังเหมือนต้องการจะให้ได้ยินกันไปทั่วว่า
"ข้าอุตส่าห์บำเพ็ญมานานปี วันนี้ถึงคราวจะมีภัยแต่ไม่นึกว่าจะต้องตายอย่างสยดสยองเช่นนี้ เพราะเจ้าคนเดียวทุกคนยอมไว้ชีวิตข้า มีแต่เจ้าที่คัดค้าน แล้วยังฆ่าข้าด้วยมือของเจ้าเอง ข้าจะต้องเอาชีวิตเจ้าให้ได้"
เฉินซื่อทุรนทุรายโอดโอยไม่ยอมหยุดปาก เรื่อที่ออกจากฝั่งพากันจอดลง ช่วยกันภาวนาวิงวอนขอให้วิญญาณของนากแก่ตัวนั้นยกโทษให้นายเฉินซื่อด้วย แต่อะไรจะง่ายดายปานนั้น นายเฉินซื่อกลับปวดท้องทุรนทุรายยิ่งขึ้นไปอีกเขาบิดตัวเป็นครั้งสุดท้าย แล้วทิ้งตัวลงนอนหงายปากอ้าตาค้างให้ทุกคนเห็นผลแห่งกรรมชั่วอย่างชัดแจ้ง เหมือนจงใจให้เป็นอุทาหรณ์แก่ลูกเรือทุกคน เขาตายในสภาพที่น่าสังเวชยิ่งนัก
