(จาก “พรพิมพ์ใจ” รวบรวมโดย อนามิส)
เซ็นไก เป็นบุตรของซามูไร เมื่อเรียนวิชาและจริยะของชายชาตินักรบแล้ว ได้ไปรับจ้างเป็นพลพิทักษ์ของขุนนางผู้หนึ่ง ระหว่างทำงานอยู่ในคฤหาสน์ขุนนาง เขาตกเป็นเหยื่อของอารมณ์พิศวาสลอบรักกับภรรยาท่านขุนนาง
เมื่อความเปิดเผยขึ้น เซ็นไกจึงต้องใช้ดาบเพื่อเอาตัวรอด ก่อบาปประการที่สอง“ ฆ่าผัวเขาเสีย พาเมียเขาหนี ไปครองชีวิตโลกีย์วิสัยร่วมคู่อยู่กับสตรีที่ชิงเขามา ก็ได้ไม่นาน ความสุขเปลี่ยนไปถึงขั้นหมดหนทางที่จะอยู่ร่วมกันต่อไปได้ ก็แยกทางกัน
เป็นคนตัวคนเดียวแล้ว เซ็นไกรู้สึกตัวในความชั่ว ผิด บาปของตน ระหว่างนั้นเขาได้พบทางที่ผู้คนสัญจรไปมาบนหน้าผาอันสูงชั้นปีที่เป็นที่เสี่ยงภัย เป็นอันตรายทีเดียว เส้นทางเส้นนี้ ซามูไรผู้สำนึกบาป จึงมีความคิดที่จะทำบุญถ่ายบาป เปลี่ยนทางเดินให้ผู้คนได้อาศัยเดินไปมาได้สะดวกกว่าแต่ก่อน
คิดดังนั้นแล้ว เขาก็กำหนดการที่จะเจาะอุโมงค์ผ่านภูเขาขึ้นทีเดียว โดยแบ่งชีวิตออกเป็น ๒ ภาค ในภาคกลางวันหาเลี้ยงชีวิตตนเอง ส่วนในภาคกลางคืน เขาจะขุดเจาะภูเขาเรื่อยไป จนกว่าอุโมงค์เปลี่ยนทางสัญจรจะบรรลุ เหมือนที่เขาได้เปลี่ยนทางผิดในชีวิตให้เป็นทางที่ถูกได้สำเร็จ
เซ็นไกกระทำดังที่เขาตั้งเจตจำนงไว้ เจาะอุโมงค์กว้าง ๖ วาสูง ๕ วา ส่วนยาวเท่าไรนั้น ก็ยาวเท่าภูเขาลูกหนึ่ง เป็นเวลานานกว่า ๓๐ ปื จนได้เส้นทาง ๕๗๐ วา แต่ช่องทางก็ยังจะต้องขุดต่อไปอีกประมาณเวลาอย่างน้อยอีก ๒ ปี จึงจะทะลุ และจะใช้การแทนทางเส้นเก่าได้
ญี่ปุ่นโบราณก็เหมือนจีนในอดีต คือมีความกตัญญูที่คละเคล้าด้วยความพยาบาท หนี้ชีวิตจะต้องถูกชดใช้ด้วยชีวิต เมื่อเป็นหนี้แค้นหนี้แค้นยังมิได้ถูกชำระ ก็จะต้องมีการติดตามล้างแค้น แม้นานเท่านาน ก็ตาม
ลูกชายของขุนนางที่เซ็นไกฆ่าผัวชิงเมียเขามา ในระยะเวลาที่ผ่านมาได้เปลี่ยนเขาเป็นหนุ่มใหญ่ มีฝีมือในการใช้ดาบเป็นเยี่ยมติดตามหาศัตรูผู้ฆ่าพ่อจนพบ ในช่วง ๒ ปีที่ถ้ำผ่านภูเขาจะสำเร็จนี้เอง แหละ
เซ็นไกซามูไรผู้เปลี่ยนชีวิตมาเป็นนักพรตเจาะถ้ำ สร้างทางสายใหม่ อายุล่วงเข้าวัยชราแล้ว เมื่อได้มาประจัญหน้ากับทายาท พยาบางแห่งความแค้นคือซามูไรหนุ่มผู้นั้น ก็ได้เจรจากับซามูไรหนุ่มที่ติดตามมาเพื่อล้างแค้นอย่างลูกผู้ชาย คือขอเวลาให้เขาได้เจาะ อุโมงค์สร้างทางให้ชาวบ้านสำเร็จเสร็จสิ้นลงเสียก่อนเถอะ
ซามูไรหนุ่มมองไม่เห็นทางว่าซามูไรแก่จะหนีไปพ้นทางไหน ได้ ในที่ลุดก็ตกลง ยอมนั่งรอเวลาที่จะมาถึงข้างหน้า ระหว่างเฝัารอ และเฝ้าดู ฝ่ายเฝ้าคือซามูไรหนุ่ม เห็นการทำงานของเซ็นไกซามูไรแก่ทำเพื่อประโยชน์สุขของผู้อื่นแท้ๆ ประการหนึ่ง และเวลาที่ถ้ำทางผ่านภูเขาจะทะลุยังอยู่อีกนานนัก เขาจึงลงมือช่วยเซ็นไกซามูไรแก่นั้นเจาะภูเขาด้วย เพื่อจะช่วยให้ลุล่วงไปเร็วยิ่งขึ้น เพื่อจะได้ทำการล้างแค้น ชำระเพลิงพยาบาทให้สำเร็จเร็วขึ้นนั่นเอง
ซามูไรทั้งสองก็ได้ทำงานร่วมกันในที่สุดงานเจาะอุโมงค์ก็จบสิ้นเรียบร้อย เหลืออยู่แต่งานล้างแค้นที่สองซามูไรคือพยัคฆ์หนุ่ม กับเสือเฒ่าจะต้องช่วยกันให้เป็นที่สิ้นสุดไปอีกงานหนึ่ง
ซามูไรเฒ่าก็บอกซามูไรหนุ่มผู้เต็มไปด้วยเพลิงแค้นไฟพยาบาทนั้นว่า
“บัดนี้งานของข้าพเจ้าเรียบร้อยสมบูรณ์แล้ว ท่านจงทำงานของท่านให้เสร็จสมบูรณ์เสียเถอะ ลงมือตัดศีรษะข้าพเจ้าได้แล้ว”
เซ็นไกซามูไรเฒ่าที่ได้ทำงานสำคัญในชีวิตของตนเสร็จแล้วนั้น ก็กระทำอย่างชายชาติทหาร ที่ซาบซึ้งในจรรยาบรรณนักรบถอดดาบออกจากเอววางไว้ข้างหน้า แล้วลงนั่งขัดสมาธิ ก้มหน้าเผยส่วนคอ เตรียมรับคมดาบซึ่งผู้ล้างแค้นจะฟันฟาดขวับลงมา
ซามูไรหนุ่มทาสพยาบาทกระชากดาบออกจากฝัก แต่และแล้ว.....จากอิริยาบถยืนผงาดนั้น ซามูไรทาสพยาบาท ซามูไรหนุ่มซึ่งเต็มไปด้วยความแค้นอัดแน่นนั้นกลับทรุดกายลงคุกเข่า วางดาบและฝักดาบลงกับพื้น แล้วพูดว่า
“ท่านที่รัก...ข้าพเจ้าจะตัดศีรษะผู้เป็นครูของข้าพเจ้าได้อย่างไร”
ซามูไรหนุ่มกล่าวแก่ซามูไรชรา นัยน์ตาของคนหนุ่มผู้งานแห่งบุญเป็นบทเรียนในการรู้จักชีวิตที่ดีกว่า มองด้วยน้ำตาที่เอ่อไหลอาบลงไปที่แก้มเป็นทาง.....